Oluşumu : Okyanusun dibinde genellikle okyanus yarıklarında, okyanus ortasında ve bazı okyanusa kıyısı olan dağlarda oluşuyor.Okyanusun yarıklarının icinde erimis kayalar bulunuyor ve onlar da suyu ısıtırlar. Kayaların icindeki mineraller de sıcaklıgın etkisi ile sıcak su ile fıskırır. Fıskıran mineraller de cokerler ve zamanla birlesip bacaları olustururlar.Hidrotermal bacaların oluşturdukları "hidrotermal rüzgarlar" su altındaki bir hortuma benzetilebilir. Duman çıkar içlerinden. Duman çıkmasının nedeni sıcaklık farkıdır. Su sıcaklığı 2 derece iken bacanın içindeki sıcaklık 350 derece civarındadır. Ayrıca asit,oksijen çabuk değişime uğraması da duman oluşumuna ortam hazırlar.
Özellikleri : Bacalar civarındaki sıcaklık 400 derecedir. Su kaynayamaz yüksek basınçtan dolayı. 20 metreyi bulan bacalar var. Yukarı doğru çıktıkça daha çok çözünüyor bu nedenle de hortum gibi bir görüntüsü oluyor. Siyah ve beyaz dumanlı olarak ikiye ayrılıyorlar. Siyah dumanlı olanların içinde yüksek miktarda sülfid veya sülfür mineralleri var. Siyah renkte olmasının nedeni çözülmüş maddelerin çökmüş küçük zengin metal parçalar. Onların yoğunlaşmasıyla da duman oluşuyor. Siyah duman rengine sahip olan bacaların oluşturduğu rüzgarlar en az 300 derecedir. Beyaz renk dumana sahip olanların da baryum, kalsiyum, silikon gibi açık renkli minerallerin bulunması. Beyaz renk dumana sahip olanların siyah dumana sahip olanlara göre daha düşük bir derecesi vardır.
Yaşam/Ekosistem : Yüksek enerji kimyasal bileşenleri sayesinde burada hayat var üstelik oldukça da geniş sayılabilecek bir popülasyona ve çeşide sahip. En özel kılan şey de bu özelliğidir. Daha öncesinde güneş ışığı olmayan bir yerde karmaşık yapıda bir canlı olması bile düşünülemezdi! Buradaki canlılar hiç güneş ışığı görmeden yaşayabiliyorlar kemosentez yaparak. Kemosentez ışık enerjisi olmadan organik madde üretilebilmesi olayına nedir. Enerji inorganik bileşiklerin veya metanın oksitlenmesi ile elde edilir.
Canlıları listelersek : Bacalar içinde çok sayıda kemosentez yapan bakteri bulunuyor. Bunun dışında yengeçler, karidesler, solucanlar (boyları 3 metreye ulaşabilir), hiç görünmeyen dip balıkları(viperfish, rattails..) vb.Bu organizmaların çoğunda açık kırmızı dokular bulunur etken maddesi de hemoglobin. Hemoglobini sudaki oksijeni açığa çıkarmak/oksitlenme için kullanıyorlar. Solucanlar kemosentetik bakterileri yiyerek beslenirler. Diğer geri kalan çoğu etçil olarak besleniyorlar.
 |
| Monterey bay aquarium research institute(mbari) /California |
 |
| Kemosentez yapan ahtapot |
 |
| Karidesler |
 |
| Deniz Solucanı |
 |
| Deniz Solucanı |
No comments:
New comments are not allowed.